Mae ymgyrchwyr wedi ysgrifennu at arweinwyr pleidiau yng Nghymru gan alw arnynt ffurfio cynllun i atal twf yr adain dde eithafol.
Yn yr ohebiaeth oddi wrth grŵp polisi Melin Drafod, gofynnir cyfres o gwestiynau am gynlluniau’r gwleidyddion i gryfhau democratiaeth a thaclo anghyfiawnder economaidd a chymdeithasol.
Rhwng 2016 a 2021, bu cynrychiolwyr nifer o bleidiau adain dde eithafol yn y Senedd, gan gynnwys UKIP a Phlaid Brexit.
Mae gwleiddydion a phleidiau adain dde eithafol wedi ennill etholiadau yn yr Eidal, Awstria, UDA, yr Iseldiroedd a nifer o wledydd eraill yn ddiweddar.
Mae arolygon barn yn awgrymu gallai Reform ennill seddi yn etholiadau Cymru yn 2026.
Meddai Talat Chaudhri, Cadeirydd grŵp polisi Melin Drafod:
“Mewn nifer o wledydd yn Ewrop a thu hwnt, nid oes amheuaeth bod democratiaeth fel yr ydym yn ei hadnabod hi dan fygythiad yn fwy nag ers cenedlaethau. Mae angen i’n pleidiau gwleidyddol a’n cymdeithas sifil sefyll i fyny i wynebu’r bygythiad enfawr hwn.
“Bydd rhai yn ystyried yr hyn sy’n digwydd yma yng Nghymru yn amherthnasol – ond dydyn ni ddim yn cytuno. Mae pob cam, boed yn fach neu’n fawr, yn gallu gwneud gwahanaeth. Mae pob dim yn werth ei wneud o ystyried difrifoldeb y sefyllfa. Felly mae dyletswydd foesol ar ein cynrychiolwyr a’n pleidiau i ymateb.
“Dyma’r amser i ddyfnhau a chryfhau strwythurau democrataidd ein gwlad, rhai mewnol y pleidiau ynghyd â’n cyfundrefnau etholiadol. Ond, yn ogystal, mae’n gwbl hanfodol i fynd i’r afael â’r anghyfartaledd incwm difrifol yng Nghymru a mewn llefydd eraill yn y byd. Dim ond drwy weithio ar bob lefel y llwyddwn ni daclo’r pleidiau adain dde eithafol a’u hideoleg hyll sy’n bygwth cynifer o’r bobl fwyaf bregus yn ein cymdeithas.
“Yn y Gymru annibynnol, bydd cyfle gennym ni greu amgylchfyd llawer iawn mwy agored a chroesawgar i fudwyr. Mae herio’r naratif gwrth-fewnfudo atgas bresennol nid yn unig y polisi moesol cywir, ond y peth gorau i’n heconomi a’n gwasanaethau cyhoeddus.”